Muhtemel doğum tarihi ve gebelik süresi nasıl hesaplanır?
Muhtemel doğum tarihi düzenli adet gören kadınlarda en kolay Neagele formülü ile hesaplanır. Son adet tarihi gününe 7 gün eklenip, ayından 3 ay çıkarılırsa muhtemel doğum tarihi kolayca hesaplanabilmektedir.
Örnek: Son adet tarihi 10. 05. 2005 olan gebenin muhtemel doğum tarihi 17. 02. 2006 olarak hesaplanır.
Eğer gebe son adet tarihini net olarak bilmiyorsa yada adetleri düzensiz ise yapılacak seri ultrason ölçümleri bize muhtemel doğum tarihini ve içinde bulunulan gebelik haftasını belirlemede yardımcı olacaktır.
GEBELİĞİN İLK 3-4 HAFTASI:
Anne karnında döllenmeden sonra bölünmeye başlamış yumurta hücresinin iç kısmından embriyoyu oluşturmak için çoğalan hücreler, üç ayrı embriyonal tabakayı oluştururlar (1.Ektoderm, 2.Mezoderm, 3.Endoderm). Bu tabakaların her birinden değişik organ ve dokular oluşur.
Bu dönemde gebelik ürünü ultrason ile gebelik kesesinin içinde küçük parlak bir plak halinde görülür. Bu dönemde embriyo taslak halindedir.
Dördüncü haftadan itibaren embriyonun kan dolaşımı başlar. Dördüncü haftanın sonunda embriyo 4mm boyuna ulaşır.
GEBELİĞİN 5.-6. HAFTALARI:
Bu haftalarda beyin dokusunun hızlı büyümesine bağlı olarak baş embriyonun en büyük bölümünü oluşturur. Bebeğiniz ortalama iri bir pirinç tanesi büyüklüğündedir. Beşinci haftada embriyonun boyu 6-11 mm; kol ve bacak taslakları ultrasonografi de gözlenebilir şekilde gelişmeye başlar.
Altıncı haftada dış kulak, göz, bacak, ayak,ve parmak taslakları belirgin hale gelir.
Bu dönemde kalp iki odacıktan oluşan taslak halindedir ve kan pompalama görevini yerine getirmektedir.
Altıncı hafta sonunda ortalama 14-21 mm uzunluğa ulaşır.
Bu haftada embriyo ultrason ile iri bir kuru fasulye büyüklüğünde izlenebilir.
GEBELiĞiN 7-8. HAFTALARI:
Yedinci haftada çene ve burun belirginleşir ve yüz insan yüzünü andırır hale gelir.
Yedinci haftada baş göğüs kafesine doğru bükülmüş haldedir.
Sekizinci haftada göbek kordonu incedir, göz kapakları belirginleşir. Zar şeklindeki göz kapaklarının altında gözler belirgindir.
Beyin dokusunun hızlı büyümesi ile kafa büyüklüğü embriyonun yarısını oluşturur ve beyinde elektriksel faaliyet başlar ve bu dönemde ilk embriyonal hareketleri ultrason ile izlemek mümkündür. Ama bu hareketlerin anne adayı tarafından hissedilmesi mümkün değildir.
Sekizinci haftanın başında fetal parmaklar kısadır ve birbirine mukoza ile bağlıdır, sekizinci haftanın sonuna doğru erişkin parmaklarına benzer hale gelir.
Sistemler ve organlar normal yerlerindedir ve fetus insan yavrusuna benzemeye başlar.
Dış genitaller bu dönemde belirginleşir ama ultrason ile henüz görülecek seviyede değildir.
Bu dönemde embriyo 27-31 mm boyutlarına ulaşmıştır.
Sekizinci haftanın sonunda embriyo dönemi biter, fetal dönem başlar. Bu dönemden sonra doğuma kadar gebelik ürünü fetus olarak adlandırılır.
Fetal dönemle birlikte erken gebelik kaybı riski de azalmaya başlar.
Gebeliğin devamlılığı sekizinci haftaya kadar yumurtalıklardan salgılanan hormonlar ile sağlanırken bu haftadan itibaren bu görevi plasentadan(bebeğin eşi) salgılanan hormonlar üstlenir.
Gelecek Yazımda Gebeliğin 3. ayını anlatacağım.
İyi günler
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı
Op. Dr. Tevfik Yoldemir